Bruksizm u dzieci, tak samo jak u dorosłych, przejawia się niekontrolowanym zaciskaniem oraz zgrzytaniem zębami. Tak samo może też występować w dwóch postaciach – w postaci bruksizmu dziennego oraz nocnego. Co więcej, zgrzytanie zębami wśród dzieci jest zjawiskiem zaskakująco częstym. Z danych epidemiologicznych wynika, że problem ten może dotyczyć nawet co trzeciego dziecka w wieku szkolnym. Czy bruksizm powinien być dla rodziców powodem do niepokoju? Czy może on pociągać za sobą konsekwencje zdrowotne w późniejszym życiu dziecka? Sprawdźmy to!
Spis treści:
1. Zgrzytanie zębami u dzieci występuje naprawdę często!
2. Zgrzytanie zębami u dziecka jako zjawisko fizjologiczne
3. Bruksizm u dzieci jako objaw choroby
4. Dlaczego bruksizm u dzieci to poważny problem?
5. Jak wygląda diagnostyka bruksizmu u dzieci?
6. Jak leczy się bruksizm u dzieci?
7. Podsumowanie
Bruksizm u dzieci jest zjawiskiem o bardzo zróżnicowanej częstotliwości. Według Okesona dotyczy ok. 20-38% populacji. Z kolei w badaniu przeprowadzonym przez Bortoletto i wsp. w grupie dzieci w wieku 3-6 lat niekontrolowane zgrzytanie zębami zaobserwowano u 47,6%. Mimo iż liczby te znacząco się od siebie różnią, wniosek nasuwa się jeden – bruksizm jest problemem występującym w populacji pediatrycznej dość powszechnie. Przy czym bruksizm nocny częściej dotyczy małych dzieci, a dzienny nastolatków powyżej 13. roku życia. Dlaczego tak się dzieje? Jakie są możliwe przyczyny zgrzytania zębami wśród najmłodszych?
U dzieci między 3. a 5. rokiem życia zgrzytanie zębami jest najczęściej zjawiskiem fizjologicznym i ma związek z niedostatecznie rozwiniętym jeszcze układem mięśniowym, nerwowym oraz wyrzynającymi się zębami. Bruksizm w pierwszych latach życia dziecka ma więc przeważnie charakter przejściowy i nie powinien budzić niepokoju rodziców.
Do dziś nie udało się do końca ustalić, co powoduje, że człowiek (dorosły lub dziecko) zgrzyta zębami. Problem ten ma więc zapewne złożoną etiologię, a czynników odpowiedzialnych za występowanie bruksizmu jest więcej niż jeden.
- Wśród możliwych przyczyn bruksizmu u dzieci wymienia się czynniki psychologiczne, środowiskowe, genetyczne jak i ogólnoustrojowe. Większość naukowców najsilniej akcentuje jednak wpływ stresu i zaburzeń lękowych – mówi dr Marcin Gruca, stomatolog NEOS Stomatologia specjalizujący się w leczeniu bruksizmu.
Jeśli więc zauważymy, że nasze dziecko zgrzyta zębami, zastanówmy się, czy w ostatnim czasie nie przeżywało przypadkiem jakiś silnych emocji. Być może niedawno miało swój pierwszy dzień w przedszkolu czy w szkole, pokłóciło się z rówieśnikiem lub zapodziało gdzieś swoją ulubioną zabawkę? Wszystkie te wydarzenia mogą być dla dziecka źródłem stresu, a nocne lub dzienne zgrzytanie zębami będzie próbą jego rozładowania.
Do czynników ogólnoustrojowych zaliczają się natomiast:
- przerost migdałków,
- nieżyt nosa,
- zapalenie zatok,
- alergie,
- niedobory pokarmowe,
- choroby układu trawiennego,
- choroby endokrynologiczne.
Ponadto bruksizm u dzieci może współwystępować z bezdechem sennym, refluksem żołądkowo-przełykowym, zaburzeniami rytmu serca czy zespołem niespokojnych nóg. Nieprawdą jest natomiast, że bruksizm u dzieci powodują choroby pasożytnicze, takie jak owsica. Nie ma obecnie dowodów naukowych, które potwierdzałyby związek zgrzytania zębami z występowaniem owsików u najmłodszych.
Ponieważ tak samo jak u dorosłych może mieć negatywny wpływ na ich zdrowie. Brak leczenia bruksizmu skutkuje m.in.:
- osłabieniem uzębienia, które będzie bardziej podatne na próchnicę;
- starciem szkliwa zębowego;
- kruszeniem się zębów;
- powstawaniem ubytków klinowych;
- bólami głowy;
- bólami stawów skroniowo-żuchwowych.
Podstawą diagnostyki bruksizmu u dzieci jest oczywiście ocena jamy ustnej przeprowadzona przez stomatologa. Już na wizycie kontrolnej dentysta może zaobserwować zmiany charakterystyczne dla bruksizmu – starcie zębów, pęknięcia szkliwa czy ubytki w kształcie klina. Ogromne znaczenie w diagnostyce bruksizmu w populacji pediatrycznej mają także relacje samych rodziców, którzy zwykle jako pierwsi dostrzegają problem. Choć nie zawsze są świadomi, że ich pociecha zgrzyta zębami, zwłaszcza jeśli śpi w innym pokoju. Starsze dzieci zwykle same sygnalizują problem, skarżąc się na takie dolegliwości, jak ból głowy, ból ucha czy ból mięśni żucia.
Leczenie bruksizmu u dziecka powinno być przede wszystkim skoncentrowane na eliminacji czynników, które go wywołują. Jeśli zgrzytanie zębami ma podłoże emocjonalne, konieczna może być konsultacja z psychologiem dziecięcym, który rozpozna, co jest przyczyną nadmiernego stresu u dziecka i nauczy je, jak może sobie z nim radzić. W leczeniu bruksizmu dobrze sprawdza się również fizjoterapia obejmująca różne ćwiczenia relaksacyjne, których celem jest rozluźnienie napiętych mięśni. Szyny relaksacyjne, tak często stosowane w leczeniu bruksizmu u dorosłych, nie zawsze okazują się przydatne w przypadku dzieci. Powodem jest ryzyko wystąpienia wad zgryzu na skutek zaburzeń wzrostu kości wyrostka zębodołowego, do których noszenie szyny może doprowadzić.
Podsumowując, zgrzytanie zębami u dzieci jest zjawiskiem powszechnym. Może występować zarówno w dzień jak i w nocy oraz być uwarunkowane wieloma czynnikami, spośród których największe znaczenie ma stres. Nieleczony bruksizm u dziecka może skutkować znacznym osłabieniem zębów i wywoływać dolegliwości bólowe. Dlatego rodzic, który zauważy, że jego dziecko zgrzyta zębami, powinien niezwłocznie udać się z nim do stomatologa. W przypadku bruksizmu u dzieci proponuje się różne formy leczenia. Najważniejsza jest jednak eliminacja czynników prowokujących zgrzytanie zębami.
Bibliografia:
1. M. M. Pawlik, M. Wojda, J. Kostrzewa-Janicka: Bruksizm w wieku rozwojowym – etiologia, objawy, diagnostyka i leczenie, "Protetyka Stomatologiczna" 2023, 73, (1), s. 74-80.
2. A. Własienko, E. Kuchar: Diagnostyka, leczenie i proflaktyka najczęstszych chorób pasożytniczych u dzieci, "Lekarz POZ" 2007, 2, s. 154-160.
3. https://www.infodent24.pl/scientdentpost/bruksizm-u-dzieci-zaskakujaco-czesty-problem,123650.html
Autor: Redakcja NEOS-Stomatologia
Artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie może zastąpić konsultacji stomatologicznej.
Zauważyłaś, że Twoje dziecko zgrzyta zębami podczas snu? To może być bruksizm! Nie pozwól, aby ten szkodliwy nawyk całkowicie zniszczył zęby Twojej pociechy. Już teraz umów się na konsultację z lekarzem stomatologiem w NEOS Stomatologia Gliwice i dowiedz się, jak możesz pomóc swojemu dziecku w walce z bruksizmem.
Nie zwlekaj! Skontaktuj się z nami już teraz!
Zadzwoń: +48 505 019 324
Napisz: rejestracja@neos-stomatologia.pl